Het is een vaak terugkerende discussie; moet je nou wel of geen UV filter op je objectief schroeven. En waarom zou je dat dan wel of niet moeten doen? In dit artikel gaan we daar wat dieper op in.
Broken UV filter by pointnshoot on flickr (licensed CC-BY)
Eerst maar eens wat dingen op een rijtje zetten. Te beginnen natuurlijk met wat een UV filter is en wat het doet. Op zich is dat natuurlijk een inkoppertje; een UV filter filter UV licht en je schroeft hem op je objectief. Toch is dat in de meeste gevallen niet de reden dat veel mensen een UV filter op hun objectief schroeven. Sterker nog, wie wel eens een objectief heeft gekocht bij een fotozaak heeft zeer waarschijnlijk de vraag gehad van de verkoper of er meteen maar een UV filter bij aangeschaft moest worden. Op de wedervraag waarom je dat zou doen komt dan een antwoord dat helemaal niets met de oorspronkelijke functie van het UV filter te maken heeft; bescherming van het voorste glaselement van het objectief. Als je hier niet direct op in gaat, loop je nog de kans dat de verkoper een tweede poging doet om je te overtuigen door iets te zeggen als; "liever dat een filter van een paar tientjes stuk gaat, dan uw dure objectief! "Voor veel mensen is dat een overtuigend argument en er wordt meteen een filter aangeschaft bij het objectef en nog voordat de klant de winkel verlaat, zit het er al op.
Om de lezers uit de droom te helpen; ook de schrijver dezes heeft tot niet zo heel lang geleden al zijn objectieven standaard voorzien van een UV filter. Het zou toch zonde zijn als mijn geliefde objectieven krasjes in hun voorste glaselement zouden krijgen. Sterker nog, ik heb mij op menig forum in de discussies hierover gemengd als vervent voorstander van een UV filter. Maar, om in fotografie termen te blijven; ik heb het licht gezien!
Dat licht kwam voor mij in de vorm van een hele simpele benadering; wat zijn de voor en nadelen van een UV filter, hoe erg kan een beschadiging van mijn objectief zijn voordat je dit terugziet in een foto en als laatste nog de vraag of een UV filter nou echt de beste bescherming is voor je geliefde objectief. Ik zal hieronder proberen uiteen te zetten wat mijn beweegredenen waren om met een clausiaanse bewegin mijn UV filters af te doen.
Voor en nadelen van het UV Filter
De voordelen van een UV filter zijn afhankelijk van de hoogte waarop wij ons bevinden. Op grote hoogte, een paar kilometer de bergen in, is meer UV licht aanwezig dan op zeeniveau. Op zeeniveau is eigenlijk erg weinig UV licht aanwezig, wat de noodzaak voor een filter wegneemt. Op grotere hoogte kan het filter nuttig zijn om een blauwzweem in de foto te voorkomen. Over het algemeen kun je echter zeggen dat de sensoren van digitale camera`s daar niet zo heel veel last van hebben, of we nou op grote hoogte zitten of niet. Van een echt groot voordeel is dus niet direct sprake. Nadelen zijn echter wel te benoemen. En het argument wat de verkoper gebruikt kun je ook omdraaien natuurlijk; waarom zou je een goedkoop stukje glas op je dure objectief schroeven. Daarmee beperk je de positieve effecten van het kwaliteitsglas van je objectief. En dat argument is eigenlijk best steekhouden als je er vanuit gaat dat ieder glas onzuiverheden bevat, en alles wat je tussen je object en je sensor zet, voor vervorming en onzuiverheden kan zorgen. Waarom zou je er dan een extra laag glas voor zetten? Dan is er nog een tweede nadelig effect; iedere laag glas vergroot de kans op (hinderlijke) reflecties in je foto`s. De kans hierop doet zich voornamelijk voor bij nachtfotografie waarbij meerdere lichtbronnen aanwezig zijn, zoals straatverlichting etc.
Hoe erg mag een beschadiging in het glas van een objectief zijn voordat je het terugziet in een foto?
Ik ben zelf iets te zuinig op mijn objectieven om de proef op de som te nemen, maar er zijn gelukkig genoeg anderen die dat wel gedaan hebben. Kijk maar eens bij Kurt Munger. En zo zijn er nog wel meer voorbeelden te vinden op internet. Kort gezegd; je objectief kan dus echt wel heel veel mishandeling ondergaan voordat je het terug gaat zien in de foto`s.
Hoe kun je je objectief nou het beste beschermen
We hebben al geconstateerd dat een UV filter eigenlijk weinig voordelen biedt en dat een objectief best veel mishandeling kan weerstaan. Dan is er nog een laatste vraag; hoe bescherm je je objectief nou het beste? Is dat nou echt een UV filter? Het is niet moeilijk je voor te stellen wat er gebeurd als je je objectief (met UV filter) laat vallen. Al die kleine glassplintertjes die alle kanten op springen, kunnen natuurlijk ook tussen de bewegende delen van het objectief terecht komen, of zelf er in. En dat kan nadelige gevolgen hebben, zoals blokkeren, of rare reflecties door flintertjes glas die in het objectief terecht komen. Maar hoe kun je je objectief dan het beste beschermen? Het antwoord is eigenlijk simpel; een zonnekap. Als je een zonnekap op je objectief schroeft, vangt deze de eerste klap op. Er komen geen kleine flinterjes vanaf die de werking van je objectief kunnen verhinderen.
De conclusie is duidelijk; de beste bescherming van je objectief is een zonnekap. Een UV filter biedt onvoldoende (geen) voordelen die de nadelige effecten ervan rechtvaardigen.
